Nie każda zmiana zakresu obowiązków pracownika wymaga od pracodawcy wypowiedzenia zmieniającego. Pracodawca może bowiem w drodze polecenia służbowego powierzyć pracownikowi czasowe wykonywanie innej pracy (art. 42 § 4 KP). Delegowanie innej pracy na podstawie art. 42 § 4 Kodeksu Pracy nie wymaga zachowania formy pisemnej. Niemniej jednak do celów dowodowych podczas ewentualnego sporu z pracownikiem zalecane jest sporządzenie pisemnego polecenia. Pracodawca nie musi też uzasadniać swojej decyzji oraz konsultować jej z reprezentującą pracownika organizacją związkową. Wzór pisemnego polecenia powierzenia inne pracy na podstawie art. 42 § 4 Kodeksu Pracy ……………………................... …....……......…………...……… (oznaczenie pracodawcy) (miejscowość i data) Pan/i .................................................................... (imię i nazwisko pracownika) POWIERZENIE INNEJ PRACY Działając na podstawie art. 42 § 4 Kodeksu Pracy od dnia ……………………….............do dnia..................................... powierzam Panu/i pracę na stanowisku ......................................... w .............................. Powierzenie inne pracy jest spowodowane uzasadnionymi potrzebami pracodawcy, które przejawiają się w .................................................... Za czas wykonywania pracy na stanowisku …..............będzie Panu/i przysługiwało wynagrodzenie przewidziane w regulaminie wynagradzania dla tego stanowiska, tj. w wysokości ……........................…. zł miesięcznie, nie niższe jednak od wynagrodzenia wynikającego z osobistego zaszeregowania. ............................................................ .......................................................... (podpis pracodawcy lub (potwierdzenie odbioru – data osoby upoważnionej do działania w jego imieniu) i podpis pracownika) Ograniczenie czasowe Swoboda pracodawcy w powierzeniu pracownikowi wykonywania innej pracy jest jednak ograniczona. Bez wypowiedzenia zmieniającego pracownik nie może być przeniesiony do wykonywania innych zadań na okres dłuższy niż 3 miesiące w roku kalendarzowym. Ustalony w art. 42 § 4 KP okres pracodawca może dzielić na części. Może też - o ile spełnione są przesłanki do czasowego powierzenia pracownikowi innej pracy – przesunąć go do innych zadań na pełny okres 3 miesięcy. Z uwagi na to, że ustalony limit czasowy odnosi się do roku kalendarzowego, może zdarzyć się tak, że pracownik nieprzerwanie nawet przez pół roku będzie wykonywał inne zadania niż wynikające z jego umowy o pracę. Sytuacja taka może mieć miejsce wówczas, gdy pracodawca w ostatnim kwartale roku oraz w pierwszym kwartale roku następnego zleci pracownikowi wykonanie innej pracy w drodze polecenia służbowego. Takie działanie pracodawcy - w sytuacji, gdy istnieją podstawy do zastosowania art. 42 § 4 KP – nie stanowi nadużycie prawa pracodawcy do powierzenia pracownikowi innej pracy bez zachowania trybu wypowiedzenia zmieniającego. Uzasadnione potrzeby pracodawcy Czasowe powierzenie pracownikowi innej pracy nie może wynikać wyłącznie z przeświadczenia pracodawcy, że jako podmiot zatrudniający i organizujący proces pracy może zawsze skorzystać z opcji okresowego przeniesienia pracownika do innych zadań niż ustalone w umowie o pracę. Kodeks pracy wymaga bowiem, by z możliwości tej pracodawca korzystał w przypadkach uzasadnionych jego potrzebami. O ile więc w pełni uzasadnione będzie powierzenie sekretarce zadań w dziale obsługi klienta, w którym z powodu absencji chorobowej pracowników, praca działu została zdezorganizowana, o tyle już stan zdrowia pracownika, który uniemożliwia mu wykonywanie dotychczasowej pracy nie daje podstaw do zastosowania przez pracodawcę art. 42 § 4 KP (wyrok SN z 13 października 1999 r., I PKN 293/99). UWAGA! Nie można powierzyć innemu pracownikowi pracy na podstawie art. 42 § 4 KP, jeżeli powierzenie innej pracy miałoby wynikać z niezdolności do pracy innego pracownika. PRZYKŁAD: Pracodawca, który posiada sieć sklepów spożywczy, przedstawił swojej pracownicy, która jest sprzedawcą i wykonuję pracę w sklepie przy ul. Lipskiej 18 w Warszawie, poniższe pismo: Warszawa, 30-09-2014 r. Pan Anna Kowalska ul. Jana II 3 m 15 92-417 Warszawa Działając na podstawie art. 42 § 4 Kodeksu pracy powierzam Pani od 1 października 2014 r. do 31 marca 2015 r. wykonywanie pracy sprzedawcy w sklepie przy ul. Powstańców 4 w Warszawie. Powierzenie innej pracy wynika z uzasadnionych potrzeb pracodawcy polegających na natężeniu ruch w sklepie przy ul. Powstańców 4 w Warszawie o oraz niemożność zapewnienia pełnej obsługi klientom sklepu. Powierzenie innej pracy nie powoduje obniżenia Pani wynagrodzenia i odpowiada Pani kwalifikacjom. Z poważaniem: Jan Leszek Prezes Zarządu Działanie pracodawcy jest prawidłowe, ponieważ może on powierzyć inną pracę w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika. Pracodawca niewątpliwie ma uzasadnioną potrzebę oraz powierzenie dotyczy 3 miesięcy w 2014 r. oraz 3 miesięcy w 2015 r. Wynagrodzenie nie niższe od dotychczasowego Pracownik, któremu przejściowo powierzono wykonywanie innej pracy nie może uzyskiwać wynagrodzenia niższego niż dotychczas. Nawet w razie powierzenia pracy, którą inni pracownicy wykonują z wynagrodzeniem niższym – płacy czasowo przesuniętego do tych zadań pracownika, nie można obniżyć do wysokości wynagrodzenia osób wykonujących porównywalne obowiązki. Sytuacja pracownika, któremu czasowo powierza się inne zadania nie może bowiem w zakresie wynagrodzenia ulec pogorszeniu. Praca odpowiadająca kwalifikacjom pracownika Pracodawca nie może na okres przejściowy powierzyć pracownikowi pracy, której wykonanie przekracza możliwości pracownika. Nie może też przenieść go do pracy poniżej jego kwalifikacji - to bowiem mogłoby prowadzić do naruszenia obowiązku poszanowania godności pracownika. SN w wyroku z 8 maja 1997 r., I PKN 131/97 uznał, że art. 42 § 4 KP nie może stanowić podstawy do czasowego powierzenia pracownikowi - technikowi chemikowi pracy niewymagającej żadnych kwalifikacji (sprzątanie). Czasowe przesunięcie pracownika do pracy na niższym szczeblu jest wprawdzie dopuszczalne, jednak powierzona praca musi odpowiadać jego kwalifikacjom. Przy czym nie chodzi wyłącznie o kwalifikacje zawodowe pracownika, ale i predyspozycje psychofizyczne umożliwiające wykonywanie innej niż dotąd pracy (wyrok SN z 4 października 2010 r., I PKN 61/00). Roszczenia pracownika Powierzenie pracownikowi pracy niezgodnie z art. 42 § 4 KP może uprawniać pracownika do dochodzenia zadośćuczynienia z tytułu naruszenia dóbr osobistych (wyrok SN z 21 lutego 2008 r., II PK 171/07). Pracownik może też dochodzić odszkodowania na podstawie art. 471 KC w związku z art. 300 KP (wyrok SN z 18 września 2014 r., III PK 138/13) – w razie spełnienia przesłanek odpowiedzialności któremu pracodawca powierzył wykonanie innej pracy na podstawie art. 42 § 4 KP nie nabywa zaś roszczeń z tytułu naruszenia przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę. Dopiero gdy odmówi wykonania zleconej mu pracy, a pracodawca potraktuje odmowę jako ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych i z tego powodu rozwiąże umowę o pracę – pracownik mógłby dochodzić roszczeń z tytułu naruszenia przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę (wyrok SN z 18 września 2014 r., III PK 138/13). Sąd pracy oceniłby zaś, czy istniała podstawa do rozwiązania umowy o pracę w takim trybie – a tym samym, czy roszczenia pracownika są uzasadnione. PODSTAWA PRAWNA: art. 42 § 4, art. 300 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy – jt. Dz. U z 2014 r. poz. 1502 dr Katarzyna Kalata – Prezes Zarządu Helpdesk Kadrowy Sp. z